Τα ελληνικά ελλείμματα και η διολίσθηση του ΕΥΡΩ. Κίνδυνος ή ευκαιρία???

Η επερχόμενη πτώχευση της ελληνικής οικονομίας έχει θορυβήσει τους Ευρωπαίους γιατί υποτίθεται ότι θα στείλει το ΕΥΡΩ στα τάρταρα. Και αν η Ελλάδα είναι πολύ μικρή για να έχει η πτώχευσή της μεγάλη αρνητική επίδραση στο ΕΥΡΩ, το «πλήγμα» στο ΕΥΡΩ θα έρθει γιατί και άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες που βρίσκονται σε παρόμοια δυσμενή θέση με την Ελλάδα θα αντιμετωπίσουν ανάλογα προβλήματα. Πρόκειται για τις οικονομίες της Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας και της Ισπανίας ή όπως τις αποκαλούν οι «άνθρωποι των αγορών» τα γνωστά γουρούνια της Ευρώπης (P.I.G.S. – Portugal, Ireland, Greece, Spain).

Με άλλα λόγια δημιουργείται μία ζοφερή εικόνα για την ευρωπαϊκή οικονομία η οποία θα έχει αναπόφευκτά αρνητικές επιπτώσεις στο ΕΥΡΩ το οποίο υποτίθεται ότι θα πάρει την κάτω βόλτα. Θέλω να εστιάσω σε δύο ζητήματα όσον αφορά στην εικασία αυτή:

1) Καταρχάς δεν είναι βέβαιο ότι το ΕΥΡΩ θα πέσει δραματικά, αν τελικά πέσει. Η «τιμή» του ΕΥΡΩ και του κάθε νομίσματος είναι ένα σχετικό μέγεθος. Πέφτει σε σχέση με άλλα νομίσματα. Δηλαδή για να πέσει το ΕΥΡΩ θα πρέπει να ανέβουν τα υπόλοιπα νομίσματα. Και ποια είναι τα νομίσματα αυτά που θα ανέβουν εις βάρος του ΕΥΡΩ? Προφανώς δεν θα είναι η νορβηγική κορώνα, ούτε η τούρκικη λίρα, ούτε μάλλον τα αφρικανικά νομίσματα είναι αυτά που θα ανατιμηθούν σε τέτοιο βαθμό ώστε να καρπωθούν μία κατάρρευση του ΕΥΡΩ. Κάτι τέτοιο είναι έξω από τα όρια της οικονομικής λογικής. Και αυτό γιατί οι εν λόγω οικονομίες έχουν πολύ μικρή βαρύτητα σε σχέση με την παγκόσμια οικονομία. Δεν αποκλείονται βέβαια κερδοσκοπικά παίγνια που θα ανεβάσουν τις τιμές νομισμάτων μικρών οικονομιών προσωρινά, αλλά όπως συμβαίνει πάντα, αργά ή γρήγορα τα νομίσματα αυτά θα ξεφουσκώσουν και αν αυτό γίνει βίαια οι μικρές χώρες θα έρθουν αντιμέτωπες με συναλλαγματικές κρίσεις.

Τα νομίσματα τα οποία θεωρητικά θα ανέβουν αν καταρρεύσει το ΕΥΡΩ θα είναι νομίσματα αναπτυγμένων οικονομιών (π.χ. Η.Π.Α., Ιαπωνία) ή ανερχόμενων οικονομιών (Κίνα, Ινδία, Βραζιλία). Είναι όμως ένα τέτοια σενάριο ρεαλιστικό? Κατά την άποψη μου όχι και τόσο. Αν τελικά υπάρξει μία διολίσθηση του ΕΥΡΩ αυτή θα είναι μικρής κλίμακας και σε κάθε περίπτωση όχι καταστροφική για την Ευρωπαϊκή οικονομία. Οι Αμερικανοί δεν θέλουν σε καμία περίπτωση ανατίμηση του δολαρίου. Τα ήδη τεράστια δίδυμα ελλείμματα των Η.Π.Α. (εξωτερικό και εσωτερικό-δημοσιονομικό)- τα οποία είναι εκτός επικαιρότητας προσωρινά- δεν επιτρέπουν σε καμία περίπτωση μεγάλη ανατίμηση του δολαρίου. Μεγάλη ανατίμηση του δολαρίου σημαίνει την περαιτέρω επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας των Η.Π.Α. άρα και διεύρυνση των εξωτερικών ελλειμμάτων. Οι διαρκώς αυξανόμενες πολεμικές δαπάνες των Η.Π.Α., αλλά και τα προγράμματα υγείας τρώνε επίσης πολλά χρήματα και διατηρούν και το δημοσιονομικό έλλειμμα. Με μία τέτοια εικόνα είναι μάλλον δύσκολο να αναμένει κανείς μεγάλη άνοδο του δολαρίου.

Η οικονομία της Ιαπωνίας από την άλλη πλευρά βρίσκεται σε στασιμότητα για πάνω από 2 δεκαετίες. Ένα τέλμα από το οποίο δεν φαίνεται να βγαίνει σύντομα. Γιατί λοιπόν κανείς να πουλήσει ΕΥΡΩ και να αγοράσει γιεν. Μόνο μάλλον για προσωρινή κερδοσκοπία. Αλλά έστω και έτσι δεν φαίνεται να είναι πιθανή μία κατάρρευση του ΕΥΡΩ που θα ευνοήσει το γεν. Ποιος μένει? Οι ανερχόμενες αναπτυσσόμενες. Η Κίνα, η Ινδία και οι λοιπές χώρες στηρίζουν την μεγέθυνση τους στις φθηνές τους εξαγωγές. Επ ουδενί δεν θέλουν και δεν θα επιτρέψουν μία μεγάλη ανατίμηση των νομισμάτων τους. Η Κίνα ήδη εδώ και χρόνια παρεμβαίνει στην αγορά συναλλάγματος αποτρέποντας την ανατίμηση του νομίσματός της. Αυτό το κάνει πουλώντας κινέζικα ρέμνιμπι και αγοράζοντας μανιωδώς δολάριο, ευρώ και χρυσό. Για αυτό εξάλλου διατηρεί συναλλαγματικά αποθέματα άνω του 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Συνεπώς είναι μάλλον δύσκολο το ΕΥΡΩ να καταρρεύσει επ’ ωφελεία των νομισμάτων των μεγάλων ανερχόμενων οικονομιών.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 1: Το ΕΥΡΩ δεν πρόκειται να καταρρεύσει έστω και αν πτωχεύσει η ελληνική οικονομία ή και άλλες ευρωπαϊκές περιφερειακές. Είναι πιθανή μία πτώση η οποία δεν θα είναι εξωπραγματική και η οποία μάλλον δεν θα διαρκέσει για πολύ.

2) Τελικά ποιον θίγει και γιατί η πτώση του ΕΥΡΩ? Γιατί κόπτονται οι Βρυξέλλες και οι παρατρεχάμενοι για να μείνει σταθερή η αξία του νομίσματος? Η διολίσθηση του ΕΥΡΩ θίγει το τραπεζικό-χρηματιστικό κεφάλαιο ή κατά την άποψη μου το παρασιτικό κεφάλαιο και αυτούς που έχουν υψηλές καταθέσεις σε ΕΥΡΩ. Με άλλα λόγια αυτοί που θα χάσουν είναι οι ξένοι κάτοχοι ομολόγων με ρήτρα ΕΥΡΩ και καταθέσεων σε ΕΥΡΩ. Για τους ευρωπαίους ποια είναι όμως η εικόνα? Είναι αντίστοιχη. Είναι πιθανό μία διολίσθηση του ΕΥΡΩ να κλονίσει την επίσης πολυπόθητη σταθερότητα των τιμών στην ευρωζώνη. Να δημιουργήσει με λίγα λόγια πληθωρισμό στην Ευρώπη. Ποιους θίγει ο πληθωρισμός? Πάλι τους ίδιους το ευρωπαϊκό χρηματιστικό κεφάλαιο. Ή για να γίνει ποιο κατανοητό θίγει τους δανειστές και ευνοεί τους δανειζόμενους γιατί μειώνει την πραγματική αξία του χρέους. Ένα ΕΥΡΩ σήμερα έχει πολύ μικρότερη αξία από εάν α ΕΥΡΩ σε ένα χρόνο αν υπάρχει πληθωρισμός. Θα ευνοηθούν δηλαδή άμεσα τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις εις βάρος των τραπεζών. Και σε περίπτωση που ο πληθωρισμός είναι ελεγχόμενος και είναι χαμηλότερος από την υποτίμηση του ΕΥΡΩ θα ευνοηθούν οι ευρωπαίοι εξαγωγείς, αλλά και οι ευρωπαϊκοί τουριστικοί προορισμοί. Να γιατί οι ευρωπαίοι φωστήρες προσπαθούν να διαφυλάξουν ως κόρην οφθαλμού την σταθερότητα της αξίας του ΕΥΡΩ και γενικά του χρήματος.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 2: Αν τελικά υποτιμηθεί το ΕΥΡΩ η υποτίμηση μάλλον θα ευνοήσει τα νοικοκυριά και την βιομηχανία και θα πλήξει τους ευρωπαίους και ξένους κεφαλαιοκράτες και το ευρωπαϊκό και ξένο (παρασιτικό) χρηματιστικό κεφάλαιο.