Η "εθνική πτώχευση" με απλά λόγια

Τις τελευταίες τρεις δεκαετίες πολλές εθνικές οικονομίες πτώχευσαν ή έφθασαν στο χείλος της πτώχευσης. Αρχές της δεκαετίας του ’80 πτώχευσε το Μεξικό, πολλές χώρες της Αφρικής ενώ δεκάδες χώρες έφθασαν στο χείλος της πτώχευσης (Βραζιλία, Αργεντινή, Χιλή, Πολωνία, Γιουγκοσλαβία κ.α.). Τη δεκαετία του ’90 πάλι το Μεξικό, μετά οι χώρες της Ν.Α. Ασίας (Ταϊλάνδη, Ινδονησία κ.α.), η Ρωσία, η Βραζιλία, η Αργεντινή. Πρόσφατα η Ισλανδία, κινδυνεύει το Ντουμπάι και φυσικά ο συνήθης ύποπτος της Ευρώπης η Ελλάδα…η οποία ενώ βρίσκεται στο χείλος της πτώχευσης για περίπου 2,5 δεκαετίες πάντα την σκαπουλάρει…αλλά μέχρι πότε? Αλλά και με τι κόστος???

Όταν λέμε πτώχευση εθνικής οικονομίας συνήθως ότι οι ξένοι δανειστές κλείνουν τις στρόφιγγες των δανείων προς την οικονομία. Αρνούνται να ανανεώσουν τα δάνεια τους. Έτσι για ένα χρονικό διάστημα συνήθως μικρό, 1-2 μήνες, το κράτος δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις "υποχρεώσεις" του με ότι αυτό συνεπάγεται. πχ. δεν μπορεί να καταβάλει μισθούς, συντάξεις, δεδουλευμένους τόκους από τα δανεικά κλπ. Μεταπολεμικά το "πρόβλημα" αυτό επιλυόταν με την χρηματοδότηση των προβληματικών οικονομιών από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.). Αυτό εξακολουθεί να συμβαίνει και σήμερα ωστόσο το Δ.Ν.Τ. από το ’80 και μετά έχει κάνει σαφή νεοφιλελεύθερη στροφή απομακρυνόμενο από τη «γραμμή» Κέυνς. Έτσι για κάθε χρηματοδότηση που χορηγεί στις χώρες που το έχουν ανάγκη, ζητά «αιματηρές» περικοπές. Τα συνήθη που ζητά είναι πάγωμα ακόμα και μείωση μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, των συντάξεων και άλλες σημαντικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες που με άλλα λόγια σημαίνει και μείωση των δαπανών για υγεία, παιδεία, βασικές υποδομές. Ακόμα ζητάει «ευελιξία» στην αγορά εργασίας, εννοώντας την ανεξέλεγκτη ελευθερία στο να απολύεις, διεύρυνση της ημι-απασχόλησης κλπ.. Ακόμα ζητάει την αύξηση των εγχώριων επιτοκίων για να επαναπροσελκύσει το ξένο χρηματιστικό κεφάλαιο. Όλο αυτό το «νεοφιλελεύθερο» πακέτο υποτίθεται ότι θα βοηθήσει τις υπό κατάρρευση οικονομίες. Ωστόσο η πραγματικότητα δείχνει ότι το όλο «πακέτο τελικά βοηθάει στο να πάρουν οι δανειστές πίσω τα κεφάλαια τους και να συνεχίσουν ακλόνητοι τη διεθνή τοκογλυφία. Η οικονομία μπαίνει σε φάση μακροχρόνιας ύφεσης και η προσωρινή «δύσκολη» κατάσταση για τον λαό μονιμοποιείται.