Πανδημία ιδιωτικής υγείας στις ΗΠΑ

Του Άρη Χατζηστεφάνου

Κάθε εβδομάδα, στα προάστια της Βιρτζίνια των ΗΠΑ, άνθρωποι σχηματίζουν ουρές. Οφθαλμίατροι, οδοντίατροι και παθολόγοι της οργάνωσης Remote Area Medical (Ιατρική περίθαλψη απομακρυσμένων περιοχών) τους προσφέρουν δωρεάν εξετάσεις και τους γράφουν συνταγές για βασικά φάρμακα. Όπως μαρτυρά και το όνομά της, η οργάνωση δεν ιδρύθηκε για να προσφέρει υπηρεσίες στις ΗΠΑ αλλά σε τριτοκοσμικές χώρες της Νότιας Αμερικής και της υποσαχάρειας Αφρικής. Τα τελευταία χρόνια όμως ο Τρίτος Κόσμος ήρθε στην καρδιά της αμερικανικής υπερδύναμης. Πρόκειται για τα 50 εκατομμύρια των ανασφάλιστων Αμερικανών πολιτών και τα άλλα 50 εκατομμύρια των μερικώς ασφαλισμένων. Άνθρωποι με προσδόκιμο ζωής πολύ χαμηλότερο από αυτό που συναντά κανείς σε υποανάπτυκτες χώρες. Άνθρωποι που έχουν περισσότερες πιθανότητες να δουν τα παιδιά τους να πεθαίνουν αμέσως μετά τη γέννα απ’ ότι αν ζούσαν στην πάμφτωχη Κούβα.

Σε αυτή την τριτοκοσμική χώρα, που ακούει στο όνομα Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι προτάσεις του Μπαρακ Ομπάμα για την μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας ακούστηκαν σαν πραγματική επανάσταση. Όπως και ορισμένοι από τους σημαντικότερους προέδρους των Δημοκρατικών, ο Ομπάμα υποσχέθηκε ένα ομοσπονδιακό σύστημα υγείας το οποίο θα καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος (αλλά όχι το σύνολο) του πληθυσμού με προγράμματα προαιρετικής δημόσιας ασφάλισης. Όπως και ορισμένοι από τους σημαντικότερους προέδρους των Δημοκρατικών, όμως, ο Ομπάμα συνειδητοποίησε αμέσως ότι η συγκεκριμένη μεταρρύθμιση μπορεί να του στοιχίσει ακόμη και την προεδρία. Η πρότασή του, αν και ιδιαίτερα μετριοπαθής για τα δεδομένα της Ευρώπης, θα σήμαινε τη δημιουργία ενός δημόσιου ασφαλιστικού φορέα ο οποίος, και μόνο λόγο του μεγέθους του, θα κυριαρχούσε στην αγορά των υπηρεσιών υγείας. Καμία ιδιωτική εταιρεία δεν θα μπορούσε πλέον να μην ασφαλίζει ασθενείς επειδή θεωρούσε ότι έχουν αυξημένες πιθανότητες να παρουσιάσουν μακροχρόνιες ασθένειες. Κανένα νοσοκομείο δεν θα μπορούσε να κλείνει τις μονάδες χημειοθεραπείας επειδή δεν είναι αρκετά κερδοφόρες.
Στην πραγματικότητα αυτό που πρότεινε το επιτελείο του Αμερικανού προέδρου δεν ήταν παρά ένα κλάσμα από τις υπηρεσίες που θεωρούνται αυτονόητες στο σύνολο των αναπτυγμένων χωρών του πλανήτη: Υπηρεσίες υγείας που αν μη τι άλλο δέχονται επείγοντα περιστατικά ακόμη και αν το θύμα δεν έχει ιδιωτική ασφάλιση (ή μια σακούλα με μετρητά μέσα στην τσάντα του). Ακόμη και αυτές οι μετριοπαθείες πρωτοβουλίες όμως βρήκαν απέναντί τους τα λόμπι των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών, των φαρμακοβιομηχανιών και όλων των ιδιωτικών νοσοκομείων μαζί με τις ενώσεις των μεγαλογιατρών. Ένα σύμπλεγμα συμφερόντων, που σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ξεπερνά σε πολιτική και οικονομική ισχύ ακόμη και το περίφημο στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα για το οποίο μιλούσε ο Αϊζενχάουερ. Πρόκειται για επιχειρήσεις κολοσσούς που πλούτισαν απομυζώντας τις τεράστιες δαπάνες υγείας του αμερικανικού κράτους (οι ΗΠΑ διαθέτουν έναν από τους μεγαλύτερους προϋπολογισμό υγείας στον πλανήτη) αφήνοντας εκατομμύρια ασθενείς να πεθαίνουν αβοήθητοι. Μέσα σε λίγες εβδομάδες τα λόμπι των συγκεκριμένων επιχειρήσεων δαπάνησαν εκατομμύρια δολάρια για διαφημιστικές εκστρατείες (εναντίον των μεταρρυθμίσεων) αλλά και για την άσκηση πιέσεων σε μέλη του κογκρέσου. Η δεξιά πτέρυγα των Δημοκρατικών «αυτομόλησε» στους Ρεπουμπλικάνους καταδικάζοντας τις προτάσεις Ομπάμα. Παράλληλα ένα πέπλο σιωπής κάλυψε όλες τις εναλλακτικές προτάσεις σχετικά με τη δημιουργία ενός ενιαίου και αποκλειστικού δημόσιου φορέα κοινωνικής ασφάλισης – πρόταση την οποία έχει απορρίψει και ο Ομπάμα. Τα εθνικά τηλεοπτικά δίκτυα επέβαλαν το νόμο της σιωπής με αποτελεσματικότητα που θα ζήλευαν ακόμη και οι πλέον αυταρχικές δικτατορίες του πλανήτη. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετοί γιατροί και μέλη νοσηλευτικού προσωπικού που πραγματοποίησαν συγκεντρώσεις υπέρ της δημόσιας υγείας συνελήφθησαν από την αστυνομία.
Έχοντας χάσει τις πολιτικές του εφεδρείες, πριν ακόμη ξεκινήσει τη μάχη, ο Αμερικανός πρόεδρος άρχισε να ψαλιδίζει τις εξαγγελίες του μέχρι τη στιγμή που ο θάμνος έφτασε να αποτελείται από ένα κλαδάκι. Και παρά το γεγονός ότι θεωρητικά δεν έχει κριθεί τίποτα ακόμη, η προχειρότητα με την οποία ξεκίνησε ο Ομπάμα την σημαντικότερη πολιτική μάχη της καριέρας του φαίνεται να προδιαγράφει το αποτέλεσμα. Τη στιγμή που θα έπρεπε να κινητοποιεί όλες του τις δυνάμεις και να ζητά άμεση στήριξη των εκατομμυρίων ανασφάλιστων πολιτών ο πρόεδρος αιθεροβατούσε πιστεύοντας ότι θα προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις του με διακομματική συναίνεση!

Εφημερίδα ΠΡΙΝ