Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2008

ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΓΙΑ ΜΙΑ ΜΕΤΑΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Τελευταία, όσο εντείνεται η πολυδιάστατη κρίση της σημερινής κοινωνίας, τόσο γίνεται πια φανερό ότι δεν αρκεί η κριτική του σημερινού κοινωνικοοικονομικού συστήματος και ότι απαραίτητη προϋπόθεση για ν' αποκτήσει πάλι πολιτική σημασία η Αριστερά είναι η από μέρους της ανάπτυξη ενός σοβαρού προβληματισμού για τις μορφές που θα μπορούσε να πάρει μια μετακαπιταλιστική κοινωνία. Ο προβληματισμός αυτός είναι σήμερα περισσότερο επιτακτικός παρά ποτέ, μετά το πελώριο κενό που δημιούργησε η ιστορική αποτυχία της εφαρμογής του σοσιαλιστικού προτάγματος στην πράξη και η εκμετάλλευση της αποτυχίας αυτής από τους ιδεολογικούς κομισσάριους του συστήματος τύπου Φουκουγιάμα, που θρασύτατα έφθασαν να μιλούν για το δήθεν «τέλος της Ιστορίας».

Θα προσπαθήσω εδώ να σκιαγραφήσω πολύ περιληπτικά δυό από τις νέες προτάσεις, 1)εκείνη της περιεκτικής δημοκρατίας, που στοχεύει κατά τον εισηγητή της Τάκης Φωτόπουλο σε μια πραγματική οικονομική δημοκρατία, όπου οι πολίτες θα μπορούν να ελέγχουν την καθημερινότητα τους, χωρίς αόρατες δυνάμεις της αγοράς, χωρίς κρατική γραφειοκρατία και χωρίς χρήμα και 2)το μοντέλο Parecon του Μάικλ Άλμπερτ.
1.
Κατά τον Τάκη Φωτόπουλο σε μια ριζικά αποκεντρωμένη κοινωνία οι συνελεύσεις των πολιτών σε κάθε κοινότητα, θα παίρνουν όλες τις σημαντικές τοπικές πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις, ενώ οι συνομοσπονδίες των δήμων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, δηλαδή οι συνελεύσεις των ανακλητών εντολοδόχων των δημοτικών συνελεύσεων, θα παίρνουν αντίστοιχα τις σημαντικές περιφερειακές και εθνικές αποφάσεις. Έτσι, όλες οι «μακρό»-οικονομικές αποφάσεις για την συνολική κατανομή των οικονομικών πόρων (επενδύσεις, εργασία, παραγωγή, κατανάλωση, τεχνολογία κ.λπ.) παίρνονται από το σώμα των πολιτών συλλογικά και χωρίς αντιπροσώπευση, ενώ οι «μικρό»-οικονομικές αποφάσεις των παραγωγών και των καταναλωτών παίρνονται από τους ίδιους, μέσα από τη λειτουργία ειδικών πιστωτικών καρτών, με βάση την γενική κατανομή των πόρων που καθορίζουν οι συνελεύσεις. Τοιουτοτρόπως, εξασφαλίζεται και μια πραγματική ελευθερία επιλογής για όλους τους πολίτες, αντί για την ψευτο-ελευθερία επιλογής του συστήματος της αγοράς. Η ικανοποίηση όλων των βασικών αναγκών γίνεται με βάση τις συγκεκριμένες ανάγκες των πολιτών, ενώ η ικανοποίηση των μη βασικών αναγκών με βάση την καταβαλλόμενη προσπάθεια και τους διαθέσιμους πόρους. Η τοπική αυτοδυναμία που επιτυγχάνεται σε μια παρόμοια αποκεντρωμένη κοινωνία όχι μόνο εξασφαλίζει την πλήρη απασχόληση, αλλά και δημιουργεί τις θεσμικές και υποκειμενικές συνθήκες για την επανενσωμάτωση της Κοινωνίας στη Φύση.
2.
Το «όραμα» της συμμετοχικής οικονομικής το προτείνει ο βασικός συνεργάτης του Τσόμσκι, Μάικλ Αλμπερτ. Το κύριο χαρακτηριστικό του οράματος αυτού, είναι ότι το Πάρεκον προϋποθέτοντας τον χωρισμό της κοινωνίας, όπως σήμερα, σε οικονομική και πολιτική σφαίρα, αναφέρεται μόνο στους οικονομικούς θεσμούς και σιωπά για τους πολιτικούς, πολιτισμικούς και ευρύτερα κοινωνικούς θεσμούς, με τη δικαιολογία ότι «τα μοντέλα γύρω από τέτοιους θεσμούς βρίσκονται ακόμα σε στάδιο ανάπτυξης» Εύλογα, λοιπόν, θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι είναι εσκεμμένη η πλήρης ασάφεια πάνω στα θέματα που ιστορικά διαίρεσαν την Αριστερά, όπως το θέμα του κράτους και το εξίσου κρίσιμο θέμα της μορφής που θα πάρει η κοινωνική ιδιοκτησία πάνω στα μέσα παραγωγής στη μελλοντική κοινωνία.
Με δεδομένο, επομένως, τον καθαρά οικονομικό χαρακτήρα του Πάρεκον, δεν προκαλεί έκπληξη ότι τα κύρια συλλογικά όργανα αποφάσεων σε αυτό καθορίζονται στο οικονομικό πεδίο. Ετσι, η έννοια του πολίτη απουσιάζει παντελώς από το μοντέλο αυτό και αντικαθίσταται από τις έννοιες του εργαζόμενου και του καταναλωτή -εισάγοντας και στην προτεινόμενη μετακαπιταλιστική κοινωνία τον αντίστοιχο οικονομικό δυϊσμό του σημερινού ανθρώπου που έχει καθιερώσει η καπιταλιστική! Δεν είναι επομένως περίεργο ότι το μοντέλο καταλήγει τελικά σε μία διαστρέβλωση της έννοιας της άμεσης δημοκρατίας (που όμως επικαλείται), την οποία προφανώς εννοεί όχι ως καθεστώς, αλλά απλά ως μια διαδικασία όπου οι πολίτες παίρνουν μέρος στη διαδικασία των αποφάσεων μόνο στον βαθμό που αυτές τους επηρεάζουν και εφόσον οι ανάγκες του μοντέλου δεν επιβάλλουν την αντιπροσώπευση! Συγχρόνως, το Πάρεκον συνεπάγεται μια ιδιαιτέρως γραφειοκρατική δομή, που εύστοχα χαρακτηρίστηκε από τον ελευθεριακό ακαδημαϊκό John Crump ως «συμμετοχική γραφειοκρατία».

Το δεύτερο βασικό χαρακτηριστικό που προβάλλει ο ίδιος ο Αλμπερτ, είναι οι ηθικές αξίες που χαρακτηρίζουν το Πάρεκον, οι οποίες μάλιστα, για κάποιους ένθερμους υποστηρικτές του, συνιστούν και τη διαφορά του από άλλα οράματα. Ετσι, υποστηρίζεται για παράδειγμα ότι η αμοιβή σύμφωνα με την προσπάθεια που προτείνει το Πάρεκον -και όχι σύμφωνα με την απόδοση των εργαζομένων όπως προτείνει ο σοσιαλισμός- είναι μια «ηθικώς πολύ πιο προωθημένη πρόταση».

5 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Τελικά ποιο από τα δύο μοντέλα προκρίνεις?ή κανένα από τα δύο

Ανώνυμος είπε...

Κλίνω περισσότερο προς το μοντέλο της άμεσης δημοκρατίας του Τάκη Φωτόπουλου, αλλά με αρκετές επιφυλάξεις ως προς τη συνολική του αντίληψη. Σκοπεύω να επανέλθω στο θέμα διότι το θεωρώ κομβικό για την συγκρότηση αξιόπιστης εναλλακτικής πρότασης.

Ανώνυμος είπε...

Συμφωνώ. Το σύστημα της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης έχει αποδειχθεί πλέον αποτυχημένο. Παρατηρώντας και τη χώρα μας αλλά και υπόλοιπες «καπιταλιστικές» χώρες ή ψευδο-καπιταλιστικές μπανανίες η εκπροσώπηση έχει καταντήσει μία αέναη μάχη για τη διατήρηση των κεκτημένων της κάθε άρχουσας τάξης. Παρατηρώ ότι δημιουργείται απλά ένα ας πούμε κοινοβουλευτικό κατεστημένο το οποίο διαπλέκεται με οικονομικά-δικαστικά ακόμα και εκκλησιαστικά κατεστημένα, προωθπωντας σχεδόνς αποκλειστικά τα δικάτους συμφέροντα. Αποτέλεσμα είναι μία πλαστή αντιπροσώπευση που απέχει παρασάγγας από την άμεση δημοκρατία. Κοινώς ο κάθε αντιπρόσωπος ενδιαφέρεται για την πάρτη του, εκτός αν διατηρεί προσωπικές αντιστάσεις και αλτρουισμό πράγμα σπάνιο στις σύγχρονες κοινωνίες.

Ανώνυμος είπε...

Με βρίσκεις απολύτως σύμφωνο με το σχόλιό σου.
Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι το μεγάλο στοίχημα στην οικοδόμηση εναλλακτικών μοντέλων κοινωνικής οργάνωσης θα παιχτεί επάνω στην διευκρίνιση της έννοιας της εκπροσώπησης και σε μια εργασία εκβάθυνσης της σχετικής προβληματικής. Θεωρώ ότι τα σημερινά λεγόμενα δημοκρατικά καθεστώτα δεν είναι τίποτα παραπάνω από φιλελεύθερες ολιγαρχίες. Ολιγαρχίες διότι αυτοί που στην ουσία διαθέτουν την εξουσία είναι μικρές ομάδες ανθρώπων - επιχειρηματίες, πολιτικοί, διαμορφωτές κοινής γνώμης, ανώτατα στελέχη υπερεθνικών συσσωματώσεων- και φιλελεύθερες διότι οι κοινωνικοί αγώνες των δύο τελευταίων αιώνων εξανάγκασαν το σύστημα να ενσωματώσει στη λειτουργία του κάποια ψήγματα δημοκρατικών ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, ψήγματα τα οποία εξάλλου βρίσκονται συνεχώς υπό αμφισβήτηση από τις άρχουσες τάξεις.
Εκείνο που πρέπει να απαντηθεί καταρχήν είναι εάν χρειαζόμαστε την εκπροσώπηση;
Σ’ αυτό το ερώτημα νομίζω ότι πρέπει να δοθεί καταφατική απάντηση. Εάν πρόκειται να κυβερνηθούν μεγάλα σύνολα, τότε η εκπροσώπηση είναι αναγκαία. Το θέμα είναι τι είδους εκπροσώπηση θα είναι αυτή και σε ποιο θεσμικό περιβάλλον λειτουργεί.
Σήμερα τι γίνεται; Οι πολίτες καλούνται να αποφασίσουν για το ποιοι θα είναι αυτοί που θα αποφασίζουν γι’ αυτούς την επόμενη τετραετία. H τελική επιλογή δεν συνιστά σε καμία περίπτωση ελεύθερη και ανόθευτη έκφραση της λαϊκής πλειοψηφίας. Καθορίζεται από καλπονοθευτικά εκλογικά συστήματα, από την πλύση εγκεφάλου που υφίστανται οι πολλοί από τα ΜΜΕ τα οποία και προσδιορίζουν τα θέματα της δημόσιας ατζέντας, και από την διαπλοκή των ισχυρών παραγόντων της οικονομικής ζωής με τα πολιτικά κόμματα στα οποία αυτοί επιβάλλουν την θέλησή τους κλπ,κλπ.
Οι βουλευτές- εκπρόσωποι καθ’όλη τη διάρκεια τη θητεία τους υπόκεινται στην κομματική πειθαρχία και το μόνο που δεν κάνουν είναι να ψηφίζουν κατά συνείδηση και να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των ψηφοφόρων τους. Το προσωπικό τους συμφέρον είναι να επανεκλεγούν γι’ αυτό και κύριο μέλημά τους είναι να τα έχουν καλά με τον αρχηγό του κόμματος-πρωθυπουργό, με τους παρατρεχάμενούς του και με κάποιους οικονομικά επιφανείς και μεγαλοϊδιοκτήτες καναλιών που θα τους προβάλλουν και θα τους εξασφαλίσουν την παραμονή τους στο πολιτικό προσκήνιο.
Οι ψηφοφόροι πολίτες τους δεν μπορούν να τους ανακαλέσουν, ούτε και υφίσταται κανείς θεσμός ουσιαστικής λογοδοσίας και απολογισμού των πεπραγμένων τους, πέραν της κίβδηλης και υπονομευμένης ανά τετραετία ψευτοδημοκρατικής διαδικασίας.
Ο πυρήνας όμως του προβλήματος, κατά την ταπεινή μου γνώμη, βρίσκεται αλλού.
Τι σημαίνει εκλέγω; Σημαίνει απλά ότι επιλέγω τον καλύτερο να με εκπροσωπήσει. Αλλά καλύτερος, σημαίνει καλύτερος από εμένα. Δηλαδή εγώ, και όλοι όσοι είναι σαν εμένα φηφοφόροι, αδυνατώ να επιλύσω μόνος μου τα προβλήματα και αναθέτω σε κάποιον άλλον να το κάνει για εμένα. Αναγνωρίζοντας την αδυναμία μου, αναγνωρίζω ότι εγώ δεν διαθέτω τις γνώσεις και την εμπειρία που απαιτούνται για την επίλυση των προβλημάτων, και ότι υπάρχουν κάποιοι άλλοι που τα διαθέτουν. Αναγνωρίζω επομένως ταυτοχρόνως ότι υπάρχει μια εξειδικευμένη γνώση που έχει ως αντικείμενό της αυτά τα προβλήματα. Αλλά ποια είναι αυτά τα προβλήματα;
Είναι όλα εκείνα που σχετίζονται με την πορεία, την λειτουργία και την διάρθρωση μιας κοινωνίας. Τα αλλιώς και λεγόμενα κοινά ή και δημόσιες υποθέσεις. Και ποια είναι αυτή η επιστήμη που καθιστά κάποιους αρμόδιους για την ενασχόληση με αυτά;
Από αρχαιοτάτων χρόνων, αυτή ονομάζεται: πολιτική επιστήμη. Ως επιστήμη λοιπόν αυτή έχει και τους ειδικούς της, όπως η αρχιτεκτονική έχει τους αρχιτέκτονες και η ναυπηγική τους ναυπηγούς. Εάν τεθεί όμως η ύπαρξη αυτής της ειδίκευσης υπό αμφισβήτηση, καταρρέει όλο το οικοδόμημα. Και αυτή η αμφισβήτηση έχει όντως υπάρξει, και μάλιστα χρονολογείται από την ίδια εκείνη εποχή που εμφανίστηκε και η συμμετρικά αντίθετη άποψη υπέρ της ύπαρξης αυτής της ειδίκευσης. Η ιδρυτική και κορυφαία χειρονομία αυτής της αμφισβήτησης εντοπίζεται στον διάλογο ΄΄Πρωταγόρας΄΄ του Πλάτωνα. Eκεί ο Πλάτων εμφανίζει τον Πρωταγόρα να αναπτύσσει την άποψη ότι ο Δίας μοίρασε όλες τις υπόλοιπες τέχνες ανισομερώς ανάμεσα στους ανθρώπους, δηλ. άλλους έκανε γιατρούς, άλλους υποδηματοποιούς κλπ, εκτός από μία. Κι αυτή δεν ήταν άλλη από την τέχνη της διακυβέρνησης ή την πολιτική τέχνη. Αυτήν την μοίρασε ισομερώς σε όλους τους ανθρώπους, γιατί μόνο έτσι θα μπορούσαν να κυβερνηθούν σωστά οι ανθρώπινες πολιτείες. Αυτή η αντίληψη είναι εκ διαμέτρου αντίθετη με αυτήν του Πλάτωνα περί φιλοσόφων βασιλέων που είναι οι μόνοι που μπορούν και πρέπει να διοικούν τις πολιτείες.
Παρεμπιπτόντως η άποψη του Πρωταγόρα είναι και η μόνη που παρέχει ένα ορθολογικό θεμέλιο στην κύρια διαδικαστική δημοκρατική αρχή της κατίσχυσης της πλειοψηφίας. Στο ερώτημα δηλαδή, γιατί είναι ορθότερο να παίρνονται οι αποφάσεις από την πλειοψηφία και όχι από τη μειοψηφία ή και από ένα μόνο άτομο, η μόνη λογική απάντηση είναι: Επειδή η γνώμη όλων μετράει το ίδιο, αφού σε όλους είναι εξίσου μοιρασμένη η πολιτική γνώση, και κάθε ψήφος είναι ισοδύναμη με οποιαδήποτε άλλη. Ειδάλλως θα έπρεπε να αποφασίζουν μόνο αυτοί που ξέρουν, χωρίς ψηφοφορίες και άλλες τέτοιες αρλουμπολογίες.
Εξάλλου εάν πρέπει να αποδεχθούμε την διαδικασία της επιλογής των αρίστων μέσω ψηφοφορίας προκύπτει και μια άλλη αντίφαση. Πως είναι δυνατόν αυτοί που δεν κατέχουν την πολιτική επιστήμη, κοινώς ο λαουτζίκος, να είναι σε θέση να γνωρίζουν το ποιοι είναι αυτοί που κατέχουν την εν λόγω γνώση και είναι σε θέση να διαχειριστούν τις δημόσιες υποθέσεις; Πως γίνεται ο τυφλός να διαλέξει τον ανοιχτομάτη και μάλιστα να διακρίνει τον αητό ανάμεσα στους ανοιχτομάτηδες ; Πρόκειται για μυστήριο που μόνον οι οπαδοί της έμμεσης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας μπορούν να επιλύσουν.
Το έσχατο και συχνά επαναλαμβανόμενο επιχείρημα των οπαδών της θεσμοποίησης της αντιπροσώπευσης, είναι ότι για την διακυβέρνηση μεγάλων συνόλων αυτή καθίσταται υποχρεωτική. Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια σκόπιμη σύγχυση μιας όντως υπαρκτής δυσκολίας με ένα ανύπαρκτο πρόβλημα.
Πρώτα-πρώτα στο πρωτογενές επίπεδο μιας μικρής κοινότητας(χωριά, συνοικίες πόλεων κλπ) δεν παρίσταται καμιά ανάγκη λήψης αποφάσεων δια αντιπροσώπευσης. Εδώ η αυτοκυβέρνηση είναι δυνατή από όποια πλευρά και αν τη δει κανείς. Όλοι οι ενήλικες άνδρες και γυναίκες μπορούν, και δικαιούνται, να συμμετέχουν ενεργά στη λήψη των αποφάσεων που αφορούν αυτούς και τη ζωή τους στα πλαίσια της κοινότητας, μέσα από γενικές συνελεύσεις που μπορούν να συγκαλούνται όσο τακτικά αυτοί θεωρούν αναγκαίο για την επίλυση των προβλημάτων. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται, και θα ήταν αρκετά κουραστικό, να εισέλθω σε μια λεπτομερή διαπραγμάτευση των πιθανών σχετικών ρυθμίσεων και διαδικασιών που θα διασφάλιζαν την λειτουργία της άμεσης δημοκρατίας στην καθημερινή ζωή τέτοιων μικρών κοινοτήτων.
Η σύγχρονη ζωή όμως δεν περιορίζεται στα πλαίσια τέτοιων μικρών κοινοτήτων, αλλά εκτυλίσσεται στα πλαίσια ευρύτερων συνόλων, όπως μεγαπόλεις, έθνη-κράτη, υπερεθνικές συσσωματώσεις κλπ . Τι γίνεται τότε; Δύσκολα θα μπορούσε κανείς να φανταστεί μια τεραστίων διαστάσεων γενική συνέλευση εκατομμυρίων ή και δισεκατομμυρίων πολιτών που θα αποφασίζει άμεσα και άνευ αντιπροσώπων για όλα τα προβλήματα.
Ένα πρώτο βήμα θα ήταν η απλοποίηση αυτών των πολύπλοκων συνόλων η οποία σε ένα βαθμό ήδη έχει συντελεσθεί μέσω των διοικητικών υποδιαρέσεων και των θεσμών τοπικής αυτοδιοίκησης . Ας πάρουμε το παράδειγμα μιας τερατούπολης όπως η Ν.Υόρκη ή το Πεκίνο. Τα πολλαπλά επίπεδα που τις συγκροτούν- συνοικίες, διαμερίσματα, περιφέρειες κλπ- μπορούν να αποκτήσουν μια σε μεγάλο βαθμό ουσιαστική αυτονομία στη λήψη αποφάσεων που αφορούν το δικό τους επίπεδο. Όμως παραμένει το πρόβλημα συντονισμού και ενοποίησης αυτών των πολλαπλών επιπέδων. Εδώ πράγματι ανακύπτει πρόβλημα εκπροσώπησης. Ετούτη παρόλα αυτά η εκπροσώπηση των περιφερειακών οντοτήτων μέσα στα κεντρικά τρόπον τινά συντονιστικά όργανα είναι δυνατόν να έχει διαφορετικό χαρακτήρα και να βασίζεται σε πολύ διαφορετική φιλοσοφία από την υπάρχουσα. Οι αντιπρόσωποι στα όργανα αυτά θα μπορούν : 1) να είναι άμεσα ανακλητοί από τις γενικές συνελεύσεις των εντολέων τους, 2) να έχουν περιορισμένες,σαφείς και απόλυτα δεσμευτικές εντολές, 3) να επιλέγονται εκ περιτροπής ή με λαχνό και όχι δια ψηφοφορίας και 4) να υπόκεινται σε αυστηρότατες κυρώσεις πλήρως αποτρεπτικές σε οποιαδήποτε απόπειρα από πλευράς τους να σφετερισθούν και να διευρύνουν τις αυστηρώς περιορισμένες δικαιοδοσίες που τους χορηγούνται.
Ετούτοι οι εκπρόσωποι θα έχουν αυστηρά περιορισμένο συντονιστικό ρόλο και θα είναι επιφορτισμένοι με την διάχυση των πληροφοριακών ροών στην βάση των οντοτήτων που εκπροσωπούν. Σε καμία περίπτωση δεν θα δεσμεύουν με τις πρωτοβουλίες τους, παρά μόνο στο βαθμό που μια τέτοια ad hoc εξουσία τους έχει ανατεθεί.
Επομένως λύσεις αμεσοδημοκρατικές, τεχνικές και απολύτως συμβατές με την πολυπλοκότητα των μοντέρνων κοινωνιών, σαφώς και υπάρχουν, το πρόβλημα βρίσκεται κυρίως στην έλλειψη πολιτικής βούλησης της πλειοψηφίας των αντικαπιταλιστικών δυνάμεων να κινηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση κι αυτό λόγω της προσκόλλησής τους στην Πλατωνική αντίληψη και στους μεταγενέστερους θεωρητικούς μετασχηματισμούς της. Οι φιλόσοφοι βασιλείς, έγιναν εκπολιτιστικές μειοψηφίες, power elit, φύρερ, χαρισματικοί ηγέτες, πολιτικά γραφεία και κεντρικές επιτροπές και τεχνοεπιστήμονες που θα μας σώσουν.

Ανώνυμος είπε...

Αγαπητέ Αίσωπε,

Διαφωνώ με πολλές από τις πλευρές της ανάλυσής σας. Νομίζω ότι σε πολλά σημεία αυτού του πελώριου (ειδικά για το μέλλον) ζητήματος που λέγεται Δημοκρατία έχουμε ακόμη πολύ, πολύ σκάψιμο για να φθάσουμε σε φλέβες αληθινού χρυσού…

Πλην όμως…

Πλην όμως, ψάχνω καιρό τώρα, (και δυστυχώς πλέον με το μικροσκόπιο) να βρω ανθρώπους (πέρα από τους προγονόπληκτους, ανόητους φονταμενταλιστές μας) που να στοχάζονται πάνω στην έννοια της Δημοκρατίας!* Εκτός του Φωτόπουλου που αναφέρετε (και ίσως της Καστοριαδικής παράδοσης γενικότερα) διαπιστώνω ότι επικρατεί σχεδόν απόλυτο σκοτάδι και σιωπή…

Χαίρω λοιπόν πολύ που –έστω και έτσι τυχαία- σας συναντώ. Τα άλλα μένει να τα συζητήσουμε και να τα ανιχνεύσουμε. Ψάχνω το λοιπόν συνομιλητές πάνω στο μέγα θέμα της Δημοκρατίας και ίσως εν καιρώ και οιωνεί συνοδοιπόρους! Η πρόσκληση ανοιχτή και εγκάρδια...

Το e-mail μου είναι scoop140-παπάκι-gmail.com. Θα χαρώ να τα πούμε.

Norberto Chr. Bruno


*(ας μου επιτραπεί για την Δημοκρατία να μην δεχτώ ούτε το "άμεση" ούτε το "αντιπροσωπευτική", ...μία είναι η Δημοκρατία και κατηγορηματικά αυτή δεν είναι ο κοινοβουλευτισμός)